រូបសំណាកព្រះវិស្ណុដ៏ធំបំផុតធ្វើអំពីសំរឹទ្ធនៅ ប្រទេសកម្ពុជា
នៅឆ្នាំ ១៩៣៦ មានការជីកឃើញបំណែករូបសំណាកព្រះវិស្ណុដ៏ធំបំផុតធ្វើអំពីសំរឹទ្ធនៅ ប្រទេសកម្ពុជា ។ ការជីកនេះ គឺដោយសារតែបុរសម្នាក់យល់សប្ដិឃើញ ព្រះពុទ្ធបដិមា ដែលកប់នៅក្រោមប្រាសាទមេបុណ្យខាងលិចនេះ មកអន្ទងប្រាប់ឲ្យជួយយកចេញពីក្រោមដី តែការជីកនេះបែរជាត្រឡប់មកជាឃើញ បដិមាព្រះវិស្ណុផ្ទំ ទៅវិញ ។
អ្នកការទូតចិន ជីវ តាក្វាន់ (Zhou Daguan) ក៏បានពិពណ៌នាអំពីរឿងនេះដែរ ដោយបានសរសេរថា «នៅប្រាសាទមេបុណ្យខាងកើតកណ្ដាលបារាយណ៍ខាងកើត មានបដិមាព្រះពុទ្ធធំមួយដែលមានទឹកហូរចេញពីផ្ចិតមិនចេះដាច់ ។» អ្នកប្រាជ្ញជាច្រើនជឿថា ជីវ តាក្វាន់ ច្រឡំទាំងរូបរាងបដិមា (ដោយសារចិនកាន់ព្រះពុទ្ធសាសនាដែរ ?) និងចាំខុសទាំងទិសទីតំបន់ ។
ជនជាតិខ្មែរចាប់ផ្ដើមផលិតស្ពាន់តាំងពី យុគថ្មរំលីង? (Neolithic) ហើយបានឡើងដល់កម្រិតកំពូលនៅសម័យអង្គរ (រចនាបថបាពួន) ។ បច្ចេកទេសដែលត្រូវបានបន្តប្រើប្រាស់ដល់ដល់ពេលបច្ចុប្បន្ននេះគឺ ចាក់ពុម្ព (Fr: Cire perdue, En: Lost-wax) ។ បដិមាខ្លះមានបញ្ចុះថ្មមានតម្លៃនៅក្នុងប្រឡោះភ្នែកដើម្បីធ្វើឲ្យបដិមាទាំងនេះកាន់តែមានភាពរស់រវើក ។ សិល្បបញ្ចុះថ្មមានតម្លៃនេះបានសាយភាយពាសពេញអាស៊ីអាគ្នេយ៍នៅ ស.វ. ទី ១១ ។
បដិមាព្រះវិស្ណុផ្ទំនេះជាសក្ខីភាពនៃទេពកោសល្យគ្មានពីរនៃសិល្បករខ្មែរបុរាណក្នុងការផលិតបដិមាធំៗ ពីសំរឹទ្ធ ។ បំណែកនេះត្រូវបាននាំមករក្សាទុកនៅ សារមន្ទីរជាតិ នៅថ្ងៃទី ០១ ធ្នូ ១៩៥០ ។
រូបទេពក្នុងឥរិយាបថផ្ទំចូលទៅក្នុងមហាសមុទ្រនេះ ត្រូវបានបញ្ជាឲ្យសាងសង់ដោយ ព្រះបាទឧទ័យាទិត្យវម៌នទី ២ (1050 – 1066) ។ អ្នកស្រី Helen Ibbitson Jessup បានសរសេរថា «ព្រះដែលផ្ទំលើ ពស់អនន្ត ដែលកំពុងតែអណ្ដែតនៅលើមហាសមុទ្រនៅក្នុងកប្បមួយ … បើតាមគម្ពីរវេទ ព្រះវិស្ណុ ពស់អនន្ត និង មហាសមុទ្រ គឺជាធាតុតែមួយ, ជាផ្នែកមួយនៃទឹកដំបូង ដែលទេពបានបង្កើតចក្រវាលនេះឡើង ។»
ព្រះវិស្ណុ គឺជាអ្នករក្សាលោក ។ បដិមាដ៏ធំមួយនេះ ត្រូវបានសាងសង់ឡើងដើម្បីការពារក្រុងអង្គរ ។ បដិមានេះមានដៃបួន ដែលបច្ចុប្បន្នមាននៅសល់តែព្រះហស្ថខាងស្ដាំ ដែលទ្រព្រះសិរ ។ ជាមួយនឹងទឹកមុខមាំ និងព្រះសិរដែលកើយលើព្រះហស្ថនេះបង្ហាញអំពីការគិតគូរនៃបដិមានេះមកលើទីក្រុងអង្គរទាំងមួយ ។ បដិមាដ៏វិចិត្រមួយនេះមានតុបតែងលម្អដោយគ្រឿងអលង្ការដូចជា កងដៃ កងដើមដៃ ខ្សែកធំ ដែលជាគ្រឿងលម្អបែបប្រពៃណីនៃសិល្បតុបតែងនៃជនជាតិខ្មែរ ។ ខ្សែកធំនេះមានក្បាច់ផ្កាឈូកធំមួយនៅចំកណ្ដាល ឯនៅផ្នែកខាងក្រោយក៏មានបន្តោងផងដែរ ។ ប្រហោងនៅភ្នែក និងនៅលើបបូរមាត់បញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ថា សិល្បករខ្មែរបុរាណបានប្រើប្រាស់ថ្មមានតម្លៃដើម្បីបញ្ចុះ ។
បើទោះជាបដិមានេះមិនពេញលក្ខណៈយ៉ាងណាក្ដី បដិមានេះក៏បានបង្ហាញពីអំណាចនៃព្រះរាជានៃប្រទេសកម្ពុជាសម័យអង្គរ និងភាពឥតខ្ចោះនៃបច្ចេកទេសស្លលោហៈ និងចាក់ពុម្ពផងដែរ ។
No comments:
Post a Comment